Kawa, płynne złoto – ukochany i wszechobecny napój naszego codziennego życia. Wielu z nas nie wyobraża sobie dnia bez filiżanki ulubionej kawy. I tutaj może pojawić się pytanie: jaki wpływ ma kawa na nasze zdrowie, szczególnie na układ krwionośny?
W świecie, w którym choroby serca stanowią coraz większy problem zdrowotny, rola naszej diety, w tym napojów, zasługuje na dokładne zbadanie. Czy codzienna dawka kofeiny przyczynia się do wzrostu ciśnienia krwi, czy też kryją się w niej korzyści, o których powinniśmy wiedzieć? Aby odpowiedzieć na te pytania, zagłębimy się w badania naukowe i spostrzeżenia medyczne dotyczące spożycia kawy i jej związku z nadciśnieniem. Zbadamy zawarte w kawie substancje, które mogą wpływać na ciśnienie krwi - takie jak kofeina i przeciwutleniacze. Sprawdzimy także czynniki, które wpływają na indywidualne reakcje naszych organizmów na kawę . Łap więc swój ulubiony przelew (lub cappuccino, nie oceniam), usiądź wygodnie i czytaj dalej.
Jest się czym przejmować?
Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów na całym świecie, powodując rocznie śmierć ok. 18 milionów osób. Choroby układu krążenia to grupa chorób serca i naczyń krwionośnych, obejmująca m.in. nadciśnienie tętnicze. U osób zdrowych, ciśnienie utrzymuje się zazwyczaj w przedziale od 90/60 mmHg do 120/80 mmHg. W przypadku nadciśnienia, pomiary utrzymują się na poziomie równym lub wyższym niż 140/90 mmHg. Zbyt wysokie ciśnienie krwi powoduje dodatkowe obciążenie naczyń krwionośnych, serca i innych narządów, takich jak mózg, nerki i oczy. Długotrwałe nadciśnienie może zwiększać ryzyko wystąpienia szeregu poważnych i potencjalnie zagrażających życiu schorzeń, takich jak zawał serca, udar czy choroby nerek. Jednymi z ważniejszych czynników wpływających na powstanie nadciśnienia są dieta oraz styl życia.
To co spożywamy może mieć bezpośredni wpływ – zarówno pozytywny, jak i negatywny – na nasz układ krwionośny. A jak na nadciśnienie działa kawa?
Przyjrzyjmy się badaniom na ten temat: najnowsza analiza, opisująca wpływ kawy na nadciśnienie, zebrała ponad 314.827 uczestników. Jej główny wniosek – spożycie kawy nie było istotnie powiązane z ryzykiem nadciśnienia. Co ciekawe, ilość spożywanej kawy nie miała wpływu na to ryzyko. Kolejne badanie obejmowało 8780 uczestników, gdzie dodatkowo został oceniony wpływ interakcji pomiędzy spożyciem kawy a paleniem tytoniu. W porównaniu z osobami, które nigdy nie piły kawy, ryzyko nadciśnienia było niższe w przypadku osób spożywających 1–3 filiżanki dziennie. Jednak ten korzystny wpływ umiarkowanego spożycia kawy na ryzyko wystąpienia nadciśnienia zaobserwowano jedynie u osób, które nigdy nie paliły.
Naukowcy na podstawie wieloletnich obserwacji, zauważyli również, że u osób nie pijących zwyczajowo kawy, jej spożycie (szczególnie w większej ilości) może powodować wzrost ciśnienia krwi. Jednak u kawoszy, pijących od 3 do 5 filiżanek dziennie, ma ona neutralny lub nawet korzystny wpływ na wartości ciśnienia krwi i pojawienie się nadciśnienia tętniczego. Podsumowali to również pięknym stwierdzeniem, że spożywanie kawy jest zgodne z prawidłowym i zrównoważonym stylem życia i dlatego nie należy go odradzać osobom z nadciśnieniem tętniczym i chorobami układu krążenia.
Jak pić, to z głową?
Zapytacie pewnie, w jaki sposób kawa może wpływać na nasz układ krążenia. Już wyjaśniam! Kawa to mieszanina wielu aktywnych substancji, takich jak kofeina, polifenole i składniki mineralne. Oczywiście kluczowa jest tutaj kofeina, która ma wpływ na nasze naczynia krwionośne. Powoduje ich zwężenie, co jednocześnie zwiększa ciśnienie krwi. Natomiast polifenole zawarte w kawie mają działanie przeciwnadciśnieniowe. Ponadto kawa jest bogata w składniki mineralne, takie jak potas i magnez (czyli jednak go nie wypłukuje z organizmu!), które też obniżają ciśnienie krwi. Zatem pomimo zwiększania ciśnienia przez kofeinę, inne składniki kawy mające działanie przeciwnadciśnieniowe, mogą przeciwdziałać jej działaniu. Co więcej, z czasem nasz organizm może rozwinąć tolerancję na kofeinę i jej działanie na ciśnienie krwi poprzez aktywację odpowiednich hormonów.
Warto tutaj dodać, że u niektórych osób związek pomiędzy kawą a nadciśnieniem może wyglądać trochę inaczej. Wiąże się to z naturalnie występującymi różnicami w metabolizmie kofeiny. Wpływa na niego wiele czynników, takich jak wiek, płeć i hormony, choroby wątroby, palenie tytoniu czy dieta. Kofeina wchodzi także w interakcję z wieloma lekami, które mogą zmienić jej działanie. Dlatego jeśli wiesz, że kofeina źle na Ciebie działa, ale nadal chcesz się rozkoszować kubkiem pysznej kawy – postaw na ziarna bezkofeinowe.
Podsumowując, czego się dziś dowiedzieliśmy?
Przede wszystkim, że nadciśnienie to poważna sprawa i powinniśmy ją traktować serio. Nasz styl życia oraz dieta mają ogromny wpływ na zdrowie naszego układu krwionośnego. Natomiast kawa, szczególnie spożywana regularnie i w odpowiedniej ilości (o limitach więcej tutaj) nie stanowi ryzyka dla wzrostu ciśnienia krwi według badań. Kawa jest mieszaniną kofeiny oraz wielu dobroczynnych składników, dlatego jej działania nie możemy porównywać z np. tabletkami czy specyfikami z samą kofeiną, które już na nasze ciśnienie krwi mogą wpływać negatywnie. Tak samo nie możemy przyrównać wpływu kawy do energetyków, które ubogie są w polifenole oraz mikroelementy, za to obfitują w cukier i sztuczne dodatki. I na koniec – kawa i papieros na śniadanie to nie najlepszy pomysł na rozpoczęcie dnia.
