Wszyscy lubimy dobrą kawę. A co, kiedy kawa nam szkodzi? Czy to może być uczulenie? W ogóle, czy można mieć alergię na kawę?
Pewnie wielu z was (lub bardziej nas) nie wyobraża sobie bez niej dnia. A czy są tacy pechowcy, którzy są na kawę uczuleni? Co na ten temat możemy znaleźć w badaniach naukowych?
Chyba szkodzi mi kawa...
Przyznam, że z alergią na kawę się w swojej dietetycznej praktyce jeszcze nie spotkałam. Oczywiście, dość często u pacjentów zdarzają się pewne reakcje ze strony organizmu po wypiciu kawy, szczególnie jej większej ilości lub po długim czasie przerwy w jej spożywaniu. Najczęściej objawy dotyczą układu pokarmowego, nerwowego czy serca. Są to zazwyczaj biegunki, bóle brzucha, nudności, kołatanie serca, niepokój, drażliwość oraz problemy ze snem. Objawy te mogą być szczególnie nasilone, jeśli pacjent cierpi na refluks, wrzody lub zapalenie żołądka, zespół jelita drażliwego czy inne schorzenia jelit. Dotyczy to również osób z nadciśnieniem czy chorobami serca. Zdarza się również, że to dodatki do kawy powodują dolegliwości po jej spożyciu. Mowa tu najczęściej o mleku krowim. W swoim składzie ma laktozę, która nadaje mu słodki smak. Jednak większość dorosłych osób na świecie cechuje się nietolerancją laktozy, która objawia się właśnie problemami żołądkowo-jelitowymi. Ostatnią kwestią, którą warto też poruszyć, jest związek wypitej rano kawy z dość nagłą koniecznością skorzystania z toalety. Kofeina, zawarta w kawie stymuluje jelito grube oraz ruch mięśni gładkich okrężnicy. Wpływa ona również na hormony wydzielane przez układ pokarmowy, wzrost ich stężenia działa na ruchy perystaltyczne jelit. Jest to jak najbardziej normalna reakcja organizmu i występuje u wielu kawoszy.
No to jeśli nie alergia na kawę, to co?
No dobrze, pojawiło się tu kilka sytuacji, w których kawa może nam szkodzić czy też powodować pewne objawy i reakcje organizmu. Jednak żadna z nich nie jest związana z alergią. Alergia to nieprawidłowa reakcja układu immunologicznego na alergeny, czyli substancje, które w normalnych warunkach organizm powinien uznać za nieszkodliwe. W reakcji też uczestniczą różne elementy układu odpornościowego i dochodzi w niej do wielu skomplikowanych procesów, które możemy sobie raczej pominąć.
To można być uczulonym na kawę czy nie?
Co zatem z kawą, czy może być alergenem? Okazuje się, że tak. Alergia na kawę może występować, jednak jest ona bardzo rzadka. Niewiele badań opisuje alergię na kawę czy jej składniki oraz częstość występowania czy objawy. Kilka starszych badań wskazuje, że występuje ona zazwyczaj u pracowników związanych z produkcją kawy. Określa się ją jako alergia zawodowa, związana z ciągłym i dużym narażeniem na alergen. Poza tym, ziarna kawy mogą być również zanieczyszczone innymi alergenami (np. pochodzącymi z innych roślin), które wzmagają reakcję alergiczną. U pracowników obserwowano objawy ze strony układu oddechowego, takie jak kaszel, świszczący oddech, duszności, kichanie czy świąd nosa. Alergia mogła też prowadzić do rozwinięcia astmy. Bardziej narażeni na alergię czy nasilenie objawów byli pracownicy, którzy swoje przerwy spędzali na papierosie.
Natomiast jeśli chodzi o bardziej rekreacyjnych kawoszy, którzy nie mają wielogodzinnych zmian w fabryce, alergia jest bardzo sporadyczna. U osób uczulonych na kawę zaobserwowano objawy takie jak wymioty, świszczący oddech, duszności, omdlenia lub zawroty głowy, kaszel czy też słaby puls. W najpoważniejszych przypadkach dochodziło nawet do wstrząsu anafilaktycznego, czyli nagłej i zagrażającej życiu reakcji na alergen. U takich osób konieczna jest szybka reakcja oraz konsultacja z lekarzem. Co ciekawe, alergenem mogą być zarówno ziarna kawy lub sama kofeina w nich zawarta. W tym drugim przypadku, inne produkty np. kakao czy napoje energetyczne mogą też wywoływać reakcję alergiczną, ze względu na jej zawartość.
Co za dużo, to wiadomo...
Co z tego wszystkiego wynika? Jeśli nie pracujesz w fabryce czy innymi miejscu, gdzie przetwarzane są tony ziaren kawy, to raczej mało prawdopodobna jest u Ciebie alergia na kawę. Jeśli jednak odczuwasz nieprzyjemne objawy po spożyciu kawy lub tym bardziej takie, które zagrażają Twojemu zdrowiu - jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem. Warto się też zastanowić, czy problemem nie jest ilość spożywanej kawy lub mleko czy inne dodatki do niej. Niektóre objawy mogą się też nasilić, jeśli pijesz kawę rano, na pusty żołądek lub późnym wieczorem. Dlatego warto obserwować reakcje swojego organizmu i jeśli coś was niepokoi - skonsultować się ze specjalistą.
Źródła:
- Osterman K, Zetterström O, Johansson SG. Coffee worker's allergy. Allergy. 1982;37(5):313-322.
- Sugiyama K, Cho T, Tatewaki M, et al. Anaphylaxis due to caffeine. Asia Pac Allergy. 2015;5(1):55-56.
- https://www.healthline.com/health/allergies/coffee-allergy#avoid
